پمپ وکیوم رینگ مایع چیست؟

پمپ وکیوم یا پمپ خلأ، دستگاهی مکانیکی است که با تخلیه گازهای موجود در یک محفظه، فشار منفی یا خلأ ایجاد می‌کند. این دستگاه از اجزای مختلفی تشکیل شده اما دو بخش اصلی آن شامل روتور (Rotor) و الکتروموتور (Electromotor) است. با روشن شدن الکتروموتور، نیروی چرخشی از طریق کوپلینگ‌ها به روتور منتقل می‌شود. در این حالت، هوا توسط استاتور متراکم شده و از یک دریچه دیگر خارج می‌گردد.

پمپ وکیوم رینگ مایع (Liquid Ring Vacuum Pump) یکی از انواع پمپ‌های جابجایی مثبت و تک‌محوره است که از مایعی مانند آب برای عملیات خنک‌کاری و آب‌بندی استفاده می‌کند. این پمپ‌ها قابلیت عملکرد مستمر و بی‌وقفه در شرایط کاری سخت را دارند و به دلیل عدم تماس مکانیکی میان قطعات متحرک، استهلاک بسیار کمی دارند. همین ویژگی آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای انتقال انواع گازها، بخارات، گازهای آلاینده و حتی گازهای خطرناک تبدیل کرده است.

 

انواع پمپ وکیوم رینگ مایع و نحوه عملکرد آن

پمپ‌های وکیوم رینگ مایع، مشابه پمپ‌های وکیوم روغنی، دارای مدل‌های متنوعی هستند. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارت‌اند از:

  • پمپ وکیوم آبی تک‌مرحله‌ای (Single-stage)
  • پمپ وکیوم آبی دومرحله‌ای (Two-stage)
  • پمپ رینگ مایع با کوپلینگ مستقیم یا غیرمستقیم
  • پمپ خلأ آب در گردش با مکانیکال سیل یا پکینگ

پمپ‌های تک‌مرحله‌ای قادر به ایجاد خلأ تا حدود ۴۵ میلی‌بار هستند، درحالی‌که مدل‌های دومرحله‌ای توانایی کاهش فشار تا ۳۳ میلی‌بار را دارند.

 

نحوه عملکرد:

در این پمپ‌ها، یک یا چند پروانه به‌صورت خارج از مرکز درون سیلندر قرار می‌گیرند. با شروع چرخش روتور، مایع موجود در محفظه به‌واسطه نیروی گریز از مرکز به دیواره سیلندر رانده می‌شود و یک رینگ مایع شکل می‌گیرد. این رینگ موجب ایجاد فضای خالی در ناحیه مرکزی می‌شود که منجر به مکش گاز از محیط خارجی به داخل پمپ می‌گردد. سپس گاز متراکم‌شده همراه با مایع از خروجی پمپ تخلیه شده و این چرخه پیوسته تکرار می‌شود.

 

کاربرد پمپ وکیوم رینگ مایع

پمپ‌های رینگ مایع به دلیل ساختار ساده، دوام بالا و قابلیت کارکرد با انواع گازها، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کاربردهای مهم آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و تجهیزات پزشکی
  • صنایع شیشه‌سازی، چوب، الکترونیک، داروسازی، نساجی و پلاستیک
  • صنایع شیمیایی، تولید پلیمر و سرامیک
  • فرآیندهای بسته‌بندی، استریلیزاسیون و خلأ در صنعت غذا و دارو
  • صنایع کشاورزی، دامداری و شیلات
  • خشک‌کردن، گاززدایی و اکسیژن‌زدایی
  • فیلتراسیون و عملیات تحت خلأ دیگر

 

مزایای پمپ وکیوم رینگ مایع

پمپ‌های رینگ مایع به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، مزایای قابل‌توجهی دارند:

  • سازگاری بالا با محیط زیست به‌دلیل عدم استفاده از روغن و تولید آلودگی کمتر
  • کارایی بالا در انتقال گازها و بخارات مختلف، حتی گازهای خطرناک
  • هزینه نگهداری پایین به دلیل سیستم سیلینگ آبی و تماس نداشتن قطعات
  • عملکرد بی‌صدا و بدون لرزش، مناسب برای محیط‌های حساس
  • مقاومت در برابر پدیده کاویتاسیون و طراحی دارای دریچه تخلیه مرکزی
  • امکان تغییر جهت گردش (ساعت‌گرد یا پادساعت‌گرد) با طراحی شفت متقارن
  • وزن سبک و طراحی فشرده، مناسب برای فضاهای محدود
  • قیمت اقتصادی همراه با عمر مفید بالا

 

تفاوت پمپ وکیوم رینگ مایع با پمپ وکیوم روغنی

هر دو نوع پمپ برای ایجاد خلأ به کار می‌روند اما تفاوت‌های مهمی دارند:

ویژگیپمپ وکیوم رینگ مایعپمپ وکیوم روغنی
سیال خنک‌کنندهآبروغن
مصرف انرژیبالاترکمتر
قدرت ایجاد خلأکمتر از روغنیبیشتر از رینگ مایع
هزینه نگهداریکمتربیشتر
کاربرد صنعتیگسترده‌ترمحدودتر
سازگاری محیطیبیشترکمتر (به‌دلیل روغن)

 

جمع‌بندی

پمپ‌های وکیوم رینگ مایع به‌عنوان یکی از گزینه‌های مطمئن برای ایجاد خلأ در محیط‌های صنعتی و پزشکی شناخته می‌شوند. طراحی ساده، عملکرد قابل‌اطمینان، هزینه نگهداری پایین، و سازگاری بالا با محیط زیست از جمله مزایای مهم این تجهیزات هستند. این پمپ‌ها در مدل‌های مختلف تک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای تولید شده و بسته به نوع کاربرد، می‌توان از آن‌ها در صنایع گوناگون بهره برد.