فریز درایر آزمایشگاهی دنا وکیوم

              فریز درایر های آزمایشگاهی برای حجم های کوچک و در آزمایشگاه ها استفاده می شود که اصطلاحا به این فریز درایرها، بنچ فریز درایر(bench freeze dryer) یا لب فریز درایر(lab freeze dryer) می گویند، دلیل آن این است که این دستگاه ها به دلیل ابعاد نسبتا کوچک بر روی میز کار آزمایشگاه مورد بهره برداری قرار می گیرند. جهت انجماد محصول، می توان یا از سرمای کنداسر در خود فریزدرایر استفاده نمود، یا این که از فریزری جداگانه جهت انجماد محصول بهره گرفت و پس از انجماد کامل آن را به سرعت در داخل بنچ فریز درایر منتقل کرد. محفظه چمبر این دستگاه ها غالبا استوانه ای و از جنس پلکسی گلاس و شفاف است و می توان محصول را در داخل آن مشاهده کرد.                   

             شلف در این دستگاه صرفا به منظور نگهداری محصول است و امکان سرمایش یا گرمایش در آنها وجود ندارد، گرمایش در این دستگاه صرفا از طریق محیط اطراف به محصولات اعمال می شود و سرمایش اولیه محصولات نیز همانطور که اشاره شد می تواند به سه صورت انجام می شود. در روش اول جهت انجماد اولیه، محصولات در داخل محفظه کندانسور قرار داده می شود. به این صورت است که با سرد کردن کندانسور و با بهره گرفتن از کویل های سرد آن انجماد آغاز و به روش کانوکشن یا جابجایی، تمام محصول جابجا می شود. پس از انجماد کامل می توان محصول را به طبقات داخل چمبر سریعا منتقل کرد و با اعمال وکیوم خشک شدن را آغاز کرد.
                 در روش دوم می توان محصولات را در یک فریزر مجزا منجمد کرد، سریعا به داخل فریز درایر منتقل نمود و با اعمال وکیوم خشک کردن محصول آغاز کرد. می دانیم که با اعمال وکیوم، محصولات تمایل به انجماد دارد و بهترین مقدار وکیوم در ابتدا در داخل یک فریزدرایر بین 0.3 و 0.08میلی بار است. اگر در فریز درایر مقدار وکیوم 0.3 میلی بار باشد، احتمال آسیب به کیک محصول وجود دارد و اشکالاتی مانند Collapse یا Mass Skip و پفکی شدن محصول محتمل است.

                 سومین روش برای خشک کردن استفاده از دستگاه فریز درایر نوع روتاری است. انجماد در محصولات به طریق تبخیر و سپس کاهش دمای محصول است، به این صورت که محصولات در داخل شیشه استوانه ای و مخصوص (آمپول) قرار گرفته و به وسیله موتور در گردش به حرکت درآمده، به نحوی که محصول به دیواره شیشه چسبیده و از کف شیشه به سمت بالا فاصله می گیرد در واقع با بهره از این روش سطح بیشتری از محصول جهت خشک شدن ایجاد می شود. سپس با فعال شدن کندانسور و کاهش دمای آن به حدود 50- درجه سانتی گراد امکان وکیوم کردن چمبر فراهم می شود و هرچه فشار داخل چمبر منفی تر می شود، نرخ تبخیر در محصول افزایش داشته تا جای که محصول یکباره منجمد می شود. پس از انجماد، محصول از فاز تبخیر به تصعید وارد شده و رطوبت محصول به آرامی با دریافت گرما از محیط و تحت اثر وکیوم به صورت بخار تصعید از محصول خارج می شود. این نوع وکیوم درایر ها به نوع روتاری معروفند.