تخم‌مرغ یکی از مغذی‌ترین مواد غذایی در سبد تغذیه‌ای انسان است. این ماده سرشار از پروتئین با کیفیت، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است که نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کند. اما به دلیل ماندگاری پایین تخم‌مرغ تازه، صنایع غذایی به سراغ راه‌حل‌های جایگزین رفته‌اند و یکی از مهم‌ترین آن‌ها، تولید پودر تخم‌مرغ است.
پودر تخم‌مرغ طی فرآیندی از تخم‌مرغ تازه تهیه می‌شود. در این فرآیند، تخم‌مرغ‌ها پس از پاستوریزه شدن و جداسازی ضایعات، خشک شده و به صورت پودر در می‌آیند. این محصول جایگاه مهمی در صنایع مختلف از جمله غذایی، ورزشی، دارویی و آرایشی دارد.
در ادامه این مقاله با مراحل تولید پودر تخم‌مرغ، انواع آن، روش‌های خشک‌سازی مانند خشک کن فریز درایر، مزایا و معایب هر روش، خواص تغذیه‌ای و نحوه نگهداری آشنا می‌شویم. همراه ما باشید!
پودر تخم‌مرغ در انواع مختلفی تولید می‌شود که بسته به ترکیبات آن یا منبع حیوانی‌اش متفاوت است.
این نوع شامل زرده و سفیده تخم‌مرغ به نسبت طبیعی آن‌هاست. پودر کامل تخم‌مرغ طعم و ارزش غذایی مشابه تخم‌مرغ تازه دارد و به‌راحتی جایگزین آن در پخت‌وپز می‌شود. این پودر در تهیه کیک، نان، پنکیک و شیرینی‌جات کاربرد فراوانی دارد.
این پودر تنها از سفیده تهیه می‌شود و غنی از پروتئین بوده، در عین حال فاقد چربی است. در رژیم‌های بدنسازی، تهیه مرنگ، دسر و غذاهای رژیمی استفاده می‌شود. پودر سفیده تخم‌مرغ قابلیت جذب سریع دارد و برای عضله‌سازی مفید است. نسبت ترکیب آن با آب معمولاً ۱ به ۱.۵ توصیه می‌شود.
این پودر تنها حاوی زرده تخم‌مرغ است و دارای چربی بالا، رنگ و طعم قوی می‌باشد. سرشار از ویتامین‌ها، آهن و فسفر است و در تولید سس‌ها، بستنی، شیرینی و دسر به کار می‌رود. وجود لسیتین در زرده به سلامت مغز و اعصاب کمک می‌کند.
همچنین می‌توان پودر تخم‌مرغ را از انواع تخم پرندگان مانند اردک، بلدرچین و شترمرغ نیز تولید کرد.
تولید پودر تخم‌مرغ فرآیندی دقیق و چندمرحله‌ای است که به منظور افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت محصول انجام می‌شود:
انتخاب تخم‌مرغ تازه: تخم‌مرغ‌ها باید سالم و باکیفیت باشند.
شستشو و ضدعفونی: آلودگی‌های پوسته با برس یا دستگاه‌های شستشو حذف می‌شوند.
شکستن و جداسازی: پوسته شکسته شده و محتویات بر حسب نیاز تفکیک می‌شود.
فیلتراسیون و همگن‌سازی: ذرات اضافی جدا شده و تخم‌مرغ مایع یکنواخت می‌گردد.
پاستوریزه کردن: برای از بین بردن باکتری‌هایی مانند سالمونلا، مایع تخم‌مرغ در دمای ۶۰ تا ۶۵ درجه برای حدود ۳۵ دقیقه حرارت داده می‌شود.
خشک‌کردن: مهم‌ترین مرحله که با استفاده از روش‌های مختلف انجام می‌شود.
خنک‌سازی و آسیاب: تخم‌مرغ خشک‌شده سرد شده و به پودر یکدست تبدیل می‌گردد.
بسته‌بندی: پودر در ظروف مناسب بسته‌بندی می‌شود تا از رطوبت و هوا محافظت شود.
دو روش اصلی برای خشک کردن تخم‌مرغ در صنعت وجود دارد:
در این روش، مایع تخم‌مرغ به ذرات ریز تبدیل شده و در تماس با هوای گرم خشک می‌شود. این روش سریع، کم‌هزینه و رایج‌ترین روش صنعتی است، اما ممکن است برخی از ترکیبات حساس به گرما از بین بروند.
در این روش پیشرفته، ابتدا تخم‌مرغ منجمد شده، سپس رطوبت آن از طریق تصعید در خلا خارج می‌شود. این روش گرمایی به ترکیبات وارد نمی‌کند و کیفیت نهایی بالاتری دارد، اما گران‌تر و زمان‌برتر است.
مراحل خشک کردن انجمادی شامل:
انجماد سریع (زیر ۱۸- درجه)
خشک‌سازی اولیه (با کاهش فشار و تصعید)
خشک‌سازی ثانویه (حذف رطوبت باقیمانده)
ماندگاری بالا بدون نیاز به یخچال
سهولت در حمل و نقل و نگهداری
ارزش غذایی نزدیک به تخم‌مرغ تازه
امکان استفاده در محصولات متنوع غذایی و صنعتی
مناسب برای رژیم‌های خاص (ورزشی، کم‌چرب و…)
پودر تخم‌مرغ باید در جای خشک، خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود. پس از باز شدن بسته، در ظرف دربسته و مقاوم در برابر رطوبت قرار گیرد. بسته‌بندی خلأ یا دارای زیپ‌لاک بهترین گزینه برای جلوگیری از جذب رطوبت و کاهش کیفیت است.
پودر تخم‌مرغ یک جایگزین هوشمندانه و پرکاربرد برای تخم‌مرغ تازه است. از مصارف خانگی گرفته تا صنایع غذایی و ورزشی، این محصول نقشی کلیدی دارد. با شناخت فرآیند تولید، انواع و روش‌های خشک‌سازی، می‌توان به‌راحتی از آن بهره‌برداری بهینه کرد.
اگر هنوز با پودر تخم‌مرغ در آشپزی یا تولیدات خود آشنا نیستید، اکنون زمان آن فرا رسیده تا آن را امتحان کنید!
تماس با ما
ایران ، تهران ، بزرگراه آیت اله سعیدی، شهرک صنعتی چهاردانگه ،خیابان 19، خیابان چهارم فلز تراش، پلاک 24
ما را دنبال کنید
